„CHRONIMY PTAKI – ZIEMSKIE WSPARCIE DLA PODNIEBNYCH PRZYJACIÓL”

G.1. OPIS ZADANIA

Przedsięwzięcie „CHRONIMY PTAKI – ZIEMSKIE WSPARCIE DLA PODNIEBNYCH PRZYJACIÓL” składa się z trzech części realizacyjnych.

CEL: edukacja i popularyzacja działań na rzecz ochrony ptaków

Część 1.: BUDOWA EKSPOZYCJI BUDEK LĘGOWYCH

Utworzenie ekspozycji przedstawiającej różne typy budek lęgowych – odpowiednie dla poszczególnych gatunków ptaków zasiedlających budki. Przy każdej budce lęgowej będzie znajdowała się tablica z wizerunkiem przewidzianego dla tego typu budki ptaka/ptaków i informacjami dotyczącymi ekologii danego gatunku, zagrożeń jakim gatunek podlega oraz z wyszczególnieniem jego statusu ochronnego.

Osobna tablica będzie wprowadzała w problematykę czynnej ochrony dziuplaków, zasadności i potrzeby jej podejmowania. Znajdą się na niej również odniesienia do historii tworzenia budek lęgowych dla ptaków w Polsce. Część ekspozycji będzie dotyczyła nietoperzy i pilchów – zwierząt, których czynna ochrona tak jak w przypadku ptaków-dziuplaków wiąże się z budową i wywieszaniem specjalnych budek.

Część 2.: Przedwakacyjna akcja edukacyjno-konkursowa: „PRZYRODA NIE ZNA GRANIC”

Działania propagujące czynną ochronę ptaków gniazdujących w dziuplach rozpoczną się w czerwcu 2008 r. W tym terminie przewidziane jest otwarcie ekspozycji budek lęgowych oraz przeprowadzenie przedwakacyjnej akcji edukacyjno-konkursowej „PRZYRODA NIE ZNA GRANIC” (w siedzibie Welskiego Parku Krajobrazowego), w trakcie której dzieci i młodzież szkolna będzie mogła m.in. własnoręcznie złożyć budkę lęgową dla ptaków. Sporządzona własnoręcznie budka będzie jednocześnie nagrodą dla osoby podejmującej zadanie jej złożenia i zobowiązującej się do wywieszenia swojej budki. Osoba, która złoży budkę nagrodzona będzie także dyplomem „WIELKIEGO BUDOWNICZEGO PTASICH DOMÓW”. Do przeprowadzenia akcji przygotowane zostaną elementy do sporządzenia 50 budek. Do przygotowania elementów budek wykorzystane zostaną narzędzia i część materiałów wyszczególnionych w kosztorysie.

Część 3.: Akcja „DOM DLA PTAKÓW PRZY MOIM DOMU”

Kolejnym etapem realizacji celu edukacyjnego będzie upowszechnienie wśród grona głównych adresatów akcji (dzieci i młodzieży szkolnej) idei czynnej ochrony ptaków przez wykonywanie i wywieszanie budek lęgowych. W tym celu w szkołach podstawowych i gimnazjach znajdujących się na terenie i w pobliżu WPK przeprowadzone zostaną przez pracowników Welskiego Parku Krajobrazowego warsztaty dotyczące możliwości i potrzeby czynnej ochrony ptaków, na które składać się będą:

- lekcja-dyskusja w celu zapoznania uczestników z problematyką miejsc lęgowych ptaków; poznanie przez uczestników gatunków ptaków z terenu Welskiego Parku Krajobrazowego, które mogą gnieździć się w budkach lęgowych oraz z ich wymaganiami środowiskowymi

- zadanie określenia przyrodniczego otoczenia własnego domu, dokonanie obserwacji dotyczących gatunków ptaków pojawiających się w okolicy domu, znalezienie w sąsiedztwie domu (np. pod okapami dachów, na ścianach budynków gospodarczych, w ogrodach, w zadrzewieniach śródpolnych) miejsca/miejsc nadających się do umieszczenia budki lęgowej dla ptaków

- zapoznanie się z zasadami wykonania dobrej budki i opieki nad nią; własnoręcznym wykonaniu budki lęgowej dla ptaków z gotowych elementów (dostarczonych przez pracowników Welskiego Parku Krajobrazowego) i wywieszeniu budki w uzgodnionym miejscu. Uczestnicy akcji wykonają budki lęgowe dla ptaków widywanych w sąsiedztwie domu, lub tych, które (zgodnie z poczynionymi obserwacjami dotyczącymi otoczenia domu i wiedzą odnośnie wymagań ekologicznych poszczególnych gatunków) mogą zagnieździć się w budce w danym miejscu.

- obserwacje i opieka nad zainstalowaną budką lęgową oraz wykonaniu sprawozdania z obserwacji od momentu wywieszenia budki do czasu jej czyszczenia. (W przypadku obserwacji budek lęgowych zasiedlonych przez ptaki sprawozdanie będzie miało formę plakatu).

Podsumowaniem akcji będzie wystawa plakatów, nagrodzenie wszystkich uczestników akcji upominkami (koszulki WPK) i wyróżnienie nagrodami książkowymi osób najbardziej zaangażowanych.

Udokumentowanie przez dzieci w formie pisemnej lub rysunkowej (i poparte fotografią) zrealizowanego zadania oraz zobligowanie się do prowadzenia obserwacji i przekazywania informacji dotyczących zasiedlenia budki i czyszczenia jej po okresie lęgowym, będzie podstawą uzyskania przez uczestnika warsztatów dyplomu akcji„CHRONIMY PTAKI – ZIEMSKIE WSPARCIE DLA PODNIEBNYCH PRZYJACIÓL” i tytułu „wielkiego przyjaciela małych przyjaciół”.

Akcja przeprowadzana będzie etapowo, w pierwszym roku obejmie 4 szkoły najściślej współpracujące z Welskim Parkiem Krajobrazowym, a jej efektem będzie rozwieszenie 100 budek lęgowych. W kolejnych dwóch latach akcja rozszerzana będzie o pozostałe szkoły. W ciągu 3 lat planowane jest rozwieszenie w sumie 300 budek lęgowych. Akcja jest przedsięwzięciem długofalowym obliczonym na pięć lat (od września 2008 r. do września 2013 r.) , zakłada prowadzenie obserwacji przez każdego z uczestników przez następujące po sobie 3 lata. Każdej jesieni w trakcie trwania akcji od uczestników zbierane będą informacje na temat zasiedlenia budek przez ptaki – najlepiej udokumentowane w formie plakatowej obserwacje (opis, fotografia, rysunek) sukcesu lęgowego – będą nagradzane. Sprawozdania z kolejnych trzech lat obserwacji budek lęgowych rozwieszonych przy domach przez uczestników akcji, będą przekazywane pracownikom Welskiego Parku Krajobrazowego we współpracy ze szkołami uczestniczącymi w akcji. Obserwacje uczestników warsztatów – zostaną włączone w monitoring zwierząt prowadzony na terenie Welskiego Parku Krajobrazowego.

Każdej wiosny kolejnych trzech lat trwania akcji dla uczestników prowadzone będą zajęcia terenowe polegające na obserwacjach ptaków. W trakcie ich trwania dzieci i młodzież nauczą się podstawowych zasad obowiązujących dobrego obserwatora ptaków, nauczą się też rozpoznawać głosy niektórych gatunków ptaków.

G.2. SZCZEGÓLOWY OPIS OCZEKIWANYCH EFEKTÓW EKOLOGICZNYCH

Stała ekspozycja budek lęgowych będzie znajdowała się przy siedzibie Welskiego Parku Krajobrazowego i będzie stanowiła rozszerzenie programu edukacyjnego dla dzieci i młodzieży szkolnej odwiedzającej muzea w siedzibie WPK, będzie też punktem zapoznania się z działaniami na rzecz ochrony dziuplaków przez osoby odwiedzające Welski Park Krajobrazowy i jego muzea indywidualnie.

Projekt: „CHRONIMY PTAKI – ZIEMSKIE WSPARCIE DLA PODNIEBNYCH PRZYJACIÓL” (akcja: „dom dla ptaków przy moim domu”) dzięki aktywnemu włączeniu dzieci i młodzieży szkolnej w działania ochronne spełni ogromnie ważną rolę w uświadomieniu uczestnikom akcji własnego wpływu na stan przyrody. Wywieszenie budek lęgowych, opieka nad budkami i obserwacje nowych stanowisk lęgowych w kolejnych latach daje nadzieję wykształcenia u osób zaangażowanych w akcję właściwego stosunku do miejsc lęgowych ptaków i poczucie trwałej potrzeby opieki nad zainstalowanymi budkami. Przez zbieranie informacji dotyczących zasiedlania wywieszonych budek lęgowych w kolejnych trzech latach projekt przyczyni się do lepszego poznania ornitofauny i będzie elementem stałego monitoringu ptaków na terenie Welskiego Parku Krajobrazowego. Uzupełnienie zubożonego przez działalność człowieka krajobrazu w brakujące miejsca lęgowe dla ptaków pozwoli poprawić kondycję populacji poszczególnych gatunków, a w przypadku gatunków których liczebność spada z powodu braku odpowiednich miejsc lęgowych, akcja ta może przynieść konkretny pozytywny efekt przeciwdziałania temu procesowi. Zwiększenie liczebności dziuplaków może spowodować wzmożenie procesów bioregulacyjnych, których pozytywny wpływ obejmuje także ekonomiczny interes człowieka (zmniejszanie liczby szkodników upraw). Zajęcia terenowe z dziećmi i młodzieżą szkolna będą miały na celu lepsze poznanie przez uczestników warsztatów ptaków wokół nich żyjących i uwrażliwienie na piękno przyrody. Odczucie piękna świata w czasie wypraw terenowych wśród wielu osób może przynieść zrozumienie, że świat otaczający człowieka jest o wiele bogatszy niż ten w którym realizują się ludzkie potrzeby i że jest także potrzeba istnienia pozaludzkiego świata przyrody, nawet, jeśliby jego istnienie nie przekładało się na wymierną dla człowieka korzyść.

G.3. KTO I W JAKI SPOSÓB SKORZYSTA DZIĘKI REALIZACJI ZADANIA?

Dzięki realizacji projektu skorzystają:

dzieci i młodzież szkolna – przez poznanie wielu gatunków ptaków, ich głosów, zachowań, biotopów; poznanie właściwych postaw wobec przyrody, przyrodnicze poznanie okolicy, możliwość prowadzenia własnych obserwacji przyrodniczych

bliscy i znajomi uczestników warsztatów - edukacja obejmie nie tylko osoby biorące bezpośredni udział w warsztatach. Można spodziewać się, że dzięki akcji ”dom dla ptaków przy moim domu” w działanie na rzecz ochrony ptaków włączeni zostaną np. rodzice uczestników warsztatów, co pozwoli dotrzeć idei ochrony ptaków do osób dorosłych, u których często trudniej niż u dzieci uzyskać poparcie dla działań proekologicznych

społeczeństwo (w szerszym wymiarze) i instytucje zajmujące się ochroną przyrody– przez pozyskanie osób dla idei ochrony przyrody, przez integrację dzieci i młodzieży w grupie dla działania proekologicznego

Welski Park Krajobrazowy – ekspozycja dotycząca ochrony dziuplaków będzie stanowiła rozszerzenie prowadzonej w Welskim Parku Krajobrazowym działalności edukacyjnej

grupy wycieczkowe i wszystkie osoby indywidualnie odwiedzające stałe ekspozycje siedziby Welskiego Parku Krajobrazowego - ekspozycja budek lęgowych dostarczy cennych informacji, dla osób, które chciałyby własnoręcznie wykonać budkę lęgową dla ptaków i umieścić ja przy swoim domu, może też do takiego działania zachęcić

pracownicy Welskiego Parku Krajobrazowego i nauczyciele biorący udział w projekcie – przez zdobycie cennego doświadczenia na temat skuteczności realizowanej zgodnie z projektem formy edukacji ekologicznej wśród dzieci i młodzieży szkolnej. Realizacja zadania będzie mogła posłużyć za wskazówkę przy podejmowaniu kolejnych zadań z zakresu edukacji ekologicznej.